سلام،

گاندو یا تمساح پوزه کوتاه (به بلوچی: گاندو) (نام علمی: Crocodylus palustris) نوعی کروکودیل بومی شبه قاره هند و مناطق اطراف است که در کشورهای هند، بنگلادش، پاکستان، ایران، سریلانکا و برمه زندگی می کند. گاندو تنها کروکودیل بومی پاکستان و ایران و بزرگ ترین خزنده این دو کشور و همچنین پرشمارترین کروکودیل در هندوستان است.

به گاندو در ایران، «تمساح ایرانی» نیز گفته می شود. زیستگاه اصلی این تمساح 380 هزار هکتار مساحت دارد که بخشی از آن در شهرستان دشتیاری و بخش دیگر آن در شهرستان راسک قرار دارد. این مناطق با نام منطقهٔ حفاظت شدهٔ گاندو تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران قرار دارند. بیشتر این تمساح ها در برکه های میان راسک و باهوکلات و باتلاق های دلگان و کلانی (در جنوب بلوچستان) متمرکز هستند. تعداد این گونه در ایران حدود 300 تا 400 راس برآورد می شود. در گذشته های دور قلمرو زیستی این تمساح تا سواحل جنوب عراق نیز امتداد داشته است.

در این منطقه رابطه مردم بومی با گاندوها بسیار خوب است.از آسیب رساندن به گاندوها خودداری می کنند و حتی در زمان خشکسالی برای انتقال گاندوها از برکه های خشک شده به برکه های پرآب تر و تامین غذای گاندوها اقدام می کنند. در نتیجه خطری از ناحیه انسان گاندوها را تهدید نمی کند و تاکنون شکار این حیوان در ایران مشاهده نشده است.

مشکل اصلی گاندو در این منطقه خشکسالی و کم آبی است که پناهگاه و غذای گاندوها را از آن ها می گیرد. به ویژه نوزادان گاندوها که به بی آبی و گرما حساس ترند و همچنین در معرض خطر حمله حیوانات دیگر مثل پرندگان شکاری، مرغان ماهیخوار، بزمجه، سگ، روباه و شغال قرار دارند.

این تمساح دارای پوزه ای پهن است که فک بالایی 19 دندان و فک پایینی 15 دندان دارد. در قسمت پشت سر و در ناحیه گردن دو جفت صفحه شاخی بزرگ دیده می شود. دارای پاهای کوتاه بوده و پنج انگشت منتهی به ناخن های بلند در پاهای جلویی و چهار انگشت منتهی به ناخنهای کوتاه تر در پاهای عقبی دیده می شود. رنگ عمومی بدنش زیتونی تا قهوه ای بوده و شکمی بدون فلس و به رنگ سفید متمایل به زرد دارد.

میانگین اندازهٔ این کروکودیل در نرها 3 متر و ماده ها 2ر45 متر است. البته نرهای مسن ممکن است بسیار بزرگتر شده و به 4 تا 5ر5 متر طول و 550 کیلوگرم وزن برسند. البته گاندوهای ایران به ندرت به 3 متر می رسند و بزرگترین گاندو مشاهده شده 3ر6 متر طول داشته است. دم این حیوان که نیمی از طول بدن آن را تشکیل می دهد، آن قدر قدرتمند است که می تواند استخوان بدن پستاندار بزرگ جثه ای را با ضربه ای قوی خرد کند و آرواره های وی آن چنان محکم است که می تواند بزرگترین استخوان ها را به راحتی خرد کند. از ویژگی های دیگر گاندو اسید معدهٔ بسیار قوی است که این جانور را قادر به هضم اشیاء سخت و سفت می کند و همچنین وجود پرده ای بنام Veium Pahatinum در بدن این تمساح که راه ورود آب به معده را حتی در زمانی که دهان حیوان باز است، می بندد.

امیدوارم که اطلاعات فوق مفید واقع شده باشد.