سال 1948 در روز 10 هم دسامبر اعلامیه جهانی حقوق بشر در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید و طی آن سازمان ملل متحد برای جلوگیری از تراژدی های مشابه جنگ جهانی دوم اعلام کرد که احترام و کرامت بشر؛ اساس آزادی و عدالت و صلح در جهان است.

پس از آن افراد، سازمان و انجمن های مختلفی از سراسر جهان درخواست کردند که این روز به سایر حیوانات که در استفاده از زمین با ما شریک هستند نیز تعلق گیرد و به این ترتیب 10 دسامبر (19 آذر) روز جهانی حیوانات نیز نام گرفت چرا که میلیون ها جاندار با قابلیت ادراک، احساس، تفکر و احساس مانند ما به دلیل اینکه گونه بشری نیستند قربانی می شوند. 

 همین حالا به جامعه حامیان حیوانات و طبیعت «مای ملو» بپیوندید و ما را در این مسیر زیبا همراهی کنید. برای شروع اینجا کلیک کنید.

در حال حاضر در روز جهانی حیوانات صرف نظر از هر آیین و مذهبی دوست داران حیوانات در بسیاری از کشورها به برگزاری جشن می پردازند و افراد با تجمع در مقابل بسیاری از کشتارگاه ها، اردوگاه های کار حیوانات و یا مراکزی که اقدام به تشریح زنده حیوانات می کنند با در دست داشتن شمع حضور پیدا می کنند و این اقدام را محکوم می کنند. اما چرا باید حقوق حیوانات رعایت شود؟

پیام محبی، رییس بیمارستان دامپزشکی تهران می گوید: روز 10 دسامبر برابر با 19 آذر ماه، روز جهانی حقوق حیوانات نامگذاری شده است. این امر بهانه ای است تا از جامعه و شهروندان خواسته شود به حقوق حیوانات احترام بگذاریم.

متاسفانه با وجود تاکیدات آموزه های دینی، فرهنگ و رسوم ایرانی؛ در جامعه ما حقوق حیوانات آنگونه که باید و شاید محترم شمرده نمی شود، یا به عبارت بهتر؛ جامعه ما در باب حقوق حیوانات دچار افراط و تفریط است.

بر اساس یک کج فهمی رایج در جامعه ما، وقتی در مورد حقوق حیوانات صحبت می کنیم، برخی می گویند؛ با این همه مشکلات نمی توانیم به حقوق انسان ها رسیدگی کنیم، چه برسد به حقوق حیوانات! این در حالی است؛ که رعایت حقوق حیوانات به هیچ وجه به معنای هزینه برای آنها نیست، بلکه منظور نوع رفتاری است که جامعه انسانی باید در مقابل گروهی دیگر از مخلوقات خداوند داشته باشند.

نکته درباره همه انواع مخلوقات دیگر نیز صادق است و منحصر به حیوانات نیست، به بیان دقیق تر؛ انسانها به عنوان برترین مخلوقات هستی، طبعا باید بهترین برخورد را هم با همنوعان خود و هم با دیگر موجودات داشته باشند.

ممکن است اینگونه تصور شود که در کشورهایی که از رفاه اقتصادی و اجتماعی بیشتری برخوردار هستند بیشتر به بحث حقوق حیوانات فکر می کنند، این اما همه واقعیت نیست و چه بسا در همان کشورها رفتارهای بدی با برخی از گونه های دیگر جانداران باشند.

نکته اصلی ماجرا اینجاست که به هر حال وظیفه ما انسان ها به عنوان اشرف مخلوقات این است که به غیر از همنوع خودمان به گونه های دیگر نیز فکر کنیم و حداقل، شرایط را برای تنازع بقاء دیگر گونه ها و حفظ حیاتشان فراهم آوریم.

از سویی؛ انسان با قوه عقل و ادراکی که دارد می تواند بفهمد که حذف هر گونه مخلوقی از دایره نظام طبیعت، عملا بخشی هر چند کوچک از چرخه حیات را ناقص کرده و در نهایت می تواند تهدیدی برای ادامه حیات و بقای جامعه بشری محسوب شود.

انسان از قدیم فکر می کرد با توانایی و دانشی که دارد، می تواند بر تمام طبیعت غالب شود ولی سال هاست که ثابت شده ما حتی با تمام قدرتی که داریم، نسبت به قدرت طبیعت هیچ چیز نیستیم و در چرخه حیات، تنها نقطه کوچکی به حساب می آییم.

صحبت در مورد حقوق حیوانات، تنها این نیست که بگوییم حیوانات چه حقوقی دارند و چطور در رفاه قرار بگیرند، بلکه واقعیت این است که باید به خواسته و نیاز دیگر گونه ها توجه کنیم تا حیات انسان حفظ شود. در واقع رعایت حقوق حیوانات در یک کلام به این معناست که امکان زندگی عادی و حیات این موجودات بر اساس آنچه خداوند به شکل غریزی در وجود آنها نهاده، از سوی انسانها نقض نشود.

یادمان باشد انسان هایی که حقوق دیگر موجودات را رعایت می کنند حقوق انسان ها را هم حتما رعایت می کنند. پس بیاییم در رعایت حقوق حیوانات کوشا باشیم.

یادداشت از: پیام محبی

رییس بیمارستان دامپزشکی تهران